به گزارش خبرنگار فرهنگی سراج24، اکبر صحرایی متولد شیراز به سال 1339 نویسنده‌ای است که نوشتن را در جنگ و با جنگ آغاز کرد. او فارغ‌التحصیل رشته مدیریت دولتی و از سال 65 مشغول به داستان‌نویسی جنگ است. این نویسنده مجموعه داستان های زیر را خلق کرده است: "کانال مهتاب"، "هزار و نه"، "خمپاره خواب آلود"، مجموعه داستان "ورود ممنوع"، "پرونده 312"، "آنا هنوز هم می‌خندد"، "شمشاد و آرزوی چهارم"، "سامورائى جزیره مجنون"، رمان "کاش کمی بزرگتر بودم "و"خیابان پیر و 19 داستان کوتاه". رمان "پرونده 312" این نویسنده، توسط شورای اقتباس رمان مرکز سیما فیلم تصویب و حق اقتباس آن خریداری شده است.
صحرایی در پنجمین جشن فرهنگ فارس، با مجموعه داستان "خمپاره‌های خواب‌آلود"، جایزه اول داستان را کسب کرد. او، با تک داستانهایش هم، موفق به کسب جوایز گوناگونی شده است. کتاب "خیابان پیر و 19 داستان کوتاه"، شامل 20 داستان کوتاه با موضوع زندگی بازماندگان جنگ است. بسیاری از این داستان‌ها براساس واقعیت نوشته شده و به توصیف حالات روحی خانواده‌های شهدا پرداخته است. به مناسبت برگزاری نمایشگاه کتاب سراغ وی رفتیم و از او احوالات عرصه نشر را جویا شدیم.
*نظرتان در خصوص نمایشگاه بین المللی تهران چیست؟
به نظر من ما نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نداریم ما فروشگاه بزرگ تهران را داریم. ما نباید از اینکه مثلاً پنچ میلیون بازدید کننده داریم خوشحال باشیم به چه دلیل به این جهت که نمایشگاه کتاب ما اصالت واقعی بعنوان یک نمایشگاه کتاب تاثیر گذار بر جامعه را ندارد. بنده دو سال پیش به یکی از نمایشگاههای بین المللی دنیا در خارج از کشور دعوت شدم و معنای واقعی نمایشگاه کتاب را در آنجا درک کردم.
کاری ما در نمایشگاه کتابمان می کنیم این است که با تبلیغ زیاد ، ارائه تخفیف و بن کتابهایمان را بفروش می رسانیم این را هم در نظر نمی گیریم که کتابهای بفروش رسیده چه مقدار درسی،چ مقدار قدرعلمی و یا چه مقدار در سایر حوزه هاست . در حالی که نمایشگاه کتاب باید جائی باشد که طی آن کتاب، ناشر و نویسنده معرفی شود. در همان نمایشگاه قرارداد بسته شود . قراردادهای چاپ و تالیف کتاب یا قرارداد ترجمه و کپی رایت. امری که من در آن نمایشگاه خارجی دیدم که صورت می گرفت. در این نمایشگاه در روز آخرش تعدادی کتب آنهم کتب خاص به صورت محدود به فروش می رسید. حال ما چه کرده ایم . نمایشگاه تهران را تبدیل کرده ایم به فروشگاه بزرگ کتاب تهران. ما به مخاطب و یا خواننده القاء کرده ایم که نیازی نیست شما در طول سال جهت خرید کتاب اقدام کنید بلکه بهتر است صبر کنید وقتی نمایشگاه برپا شد طی ده روز با تخفیفات ویژه می توانید هم کتاب بخرید هم اینکه زمانی برای گشت و گذار و تفریح شما فراهم می شود. خوب در این شرایط مخاطب چه نیازی دارد که به کتاب فروشی شهرستانش مراجعه کند.
*با این اوصاف آمار بالای بازدیده کننده از نمایشگاه کتاب نمی تواند نمایانگر توجه به کتاب و کتابخوانی در جامعه باشد؟
ببینید آمار ارائه می کنیم که ما پنج میلیون نفر بازدید کننده داریم این درحالی است که معتبر ترین نمایشگاههای بین المللی دنیا که بعضا ً در اتحادیه اروپا با آن فواصل نزدیک برگزار می شود که مخاطب می تواند از کشوری به کشور دیگر راحت رفت و آمد کند میانگین مخاطب نهصد هزار نفر است. آیا این بدان معناست که کیفیت نمایشگاه ما بهتر است. مطلقا ً اینگونه نیست. ما کاری کرده ایم با نمایشگاه کتاب که شده است عین یک هایپر استار بزرگ که مردم به آن هجوم می آورند تا از شرایط ویژه فروش بوجود آمده استفاده کنند.
*نقش وزارت ارشاد و سایر نهادهای مرتبط در بوجود آمدن چنین فضایی چیست؟
به نظر می آید که وزارت ارشاد ما چه طی این دوره یا چه در دوره های گذشته به نمایشگاه کتاب بعنوان یک ابزار تبلیغی مناسب نگاه می کند که البته در کنار آن درآمد خوبی هم بدست می آورد که آن شاید زیاد مهم نباشد. مهم آن تبلیغ است. دنبال کار زیر بنائی نیستند، در پی این هستند که بگویند ما چه کردیم، چقدر اجازه نشر دادیم، چقدر ممیزی را حذف کردیم. مثلا دولت قبلی مخاطبان خودش را جذب می کند، دولت بعدی که می آید مخاطبان قبلی را کنار می زند و مخاطبان خود را بها می دهد. به عبارتی جناحی و خطی عمل می کنند نه بر اساس اهداف استراتژیک و آرمانهای بزرگ انقلاب اسلامی. البته معتقدم طی این دو سال گذشته این نگاه سیاسی شدت بیشتری یافته است که این یک سم مهلک بر فرهنگ و هنر ماست.
*پس نگاه متولیان فرهنگ طی این سالها به نمایشگاه از یک نگاه فرهنگی نشات نمی گیرد؟
مشکل دقیقا ً همین جاست. طی سالهای متمادی برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب، ما یک نگاه بازاری به کتاب داشته ایم نه یک نگاه راهبردی و فرهنگی . طی این مدت هم کسی هم نیامده آسیب شناسی کند که چرا با اینکه هرسال جمعیت زیادتری به نمایشگاه سر می زند، سرانه مطالعه ما پایین تر می آید، ناشران بیشتری تعطیل می شوند و یا تیراژ کتابها دائم کم می شود. ما هر سال داریم بازارمان را گسترده تر می کنیم اما خبری از کیفیت نیست اما تا دلتان بخواهد به کمیت بها داده ایم.
*ناشرین و نویسندگان در بوجود آمدن چنین فضائی چقدر سهیم هستند ؟
قطعا ً علاوه بر اینکه در بوجود آمدن چنین فضائی متولیان امر نقش دارند خود ناشرین هم مقصرند. متاسفانه این نگاه بازاری در بین این دوستان هم رواج یافته است. قاعده اش این است که در نمایشگاه کتاب، ناشر با دعوت از نویسنده با برگزاری نشستهایی به نقد و بررسی کتب منتشره بنشینند. شما وقتی به نمایشگاههای کتاب دیگری که در جهان برگزار می شود سر می زنید می بینید در جلوی اکثر غرفه ها یعنی هر 50 -60 متر یک نشست و کنفرانس به معنای واقعی آن برگزار می شود. به عبارتی ناشران بیشتر وقتشان صرف معرفی نویسندگان و کتب به مخاطب می شود نه فروش کتاب با تخفیفات ویژه. حال اینجا چه اتفاقی می افتد. بزرگترین ناشر ما نهایت چند نویسنده ساکن تهران را دعوت می کند در نشستی که آنهم اکثرش خبرنگارند نه مخاطب عام پیرامون برخی مطالب به صحبت می نشینند. البته نویسندگان هم در بوجود آمدن چنین فضائی مقصرندچرا که نویسنده های ما هم نمی آیند دغدغه مردم را شناسائی کنند و برای رفع مشکل مردم بنویسند.
